Nieznany rękopis Wojny Domowej Samuela Twardowskiego sporządzony przez ks. Alojzego Franciszka Kowalkowskiego.

Krótki artykuł pod takim tytułem ukazał się w Studiach Pelplińskich nr 51 w 2017 roku. Studia Pelplińskie, to ukazujące się od 1969 roku rocznik, którego wydawcą jest Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie.  Publikowane są w nim artykuły naukowe, recenzje i materiały o różnorodnej tematyce. Do jego napisania przyczyniła się moja praca nad biografią mojego wujka ks. Alojzego Kowalkowskiego. Przeglądając kolekcję akt personalnych w Archiwum Diecezjalnym w Pelplinie natrafiłem na liczący 750 kart tytułowy rękopis.

Zanim jednak czytelnik sięgnie do artykułu w Studiach Pelplińskich, kilka zdań o ks. Kowalkowskim.

Ks. Alojzy Franciszek Kowalkowski urodził się 16 września 1905 roku w Kartuzach. W 1924 roku po zdaniu egzaminu dojrzałości w Wejherowie, wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie. W trakcie studiów rozpoczął swoją działalność literacką publikując artykuły o tematyce historycznej lub dotyczące bieżącej sytuacji społeczno politycznej. Pracy tej pozostał wierny przez całe swoje życie publikując ponad 200 artykułów. Dnia 30 czerwca 1930 roku otrzymał święcenia kapłańskie, po których został skierowany jako wikary do Kaszczorka pod Toruniem. W 1930 roku podjął studia na Uniwersytecie Poznańskim i w styczniu 1931 roku zamieszkał w Poznaniu. Dnia 19 czerwca 1934 roku uzyskał dyplom magistra filozofii z zakresu filologii polskiej na podstawie pracy „Wojna domowa” Samuela Twardowskiego (szkic monograficzny). Po studiach powrócił do diecezji i w latach 1934-36 był nauczycielem w Gimnazjum „Collegium Marianum” w Pelplinie. Następnie w latach 1936-39 był kuratusem w Kiełpinach w dek. Lidzbarskim. Z dniem 1 lipca 1939 roku został kapelanem na statku pasażerskim m/s Piłsudski i na statku zastał go wybuch wojny. Pozostał w Anglii i początkowo sprawował opiekę duszpasterską nad Polakami w Newcastle i okolicy. Dnia 1 lutego 1941 roku został powołany do Wojska Polskiego ze stopniem majora w charakterze kapelana polskich lotników. Do Polski powrócił 30 czerwca 1947 roku i przez miesiąc był administratorem parafii Linia. Następnie objął obowiązki nauczyciela języków polskiego i angielskiego w „Collegium Marianum” (w latach 1947-1951) oraz w roku 1947/48 w Liceum w Gniewie, gdzie uczył j. polskiego. W latach 1948 – 1958 był też wykładowcą j. polskiego w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie. Od 1 listopada 1948 roku pełnił także obowiązki kustosza Biblioteki Seminaryjnej. Obowiązki kustosza wykonywał ks. Kowalkowski aż do śmierci. W 1984 roku został kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Chełmińskiej. W świadomości pokolenia, które go pamięta pozostał jako wielki humanista, człowiek szerokiej kultury, któremu głęboko leżały na sercu sprawy Kościoła i Ojczyzny. Zmarł w Pelplinie 14 marca 1984 roku i pochowany został na cmentarzu w Kartuzach.

 Zobacz w bibliotece >>